Bệnh Viêm Gan C là bệnh truyền nhiễm do Hepatitis C virus (HCV) gây nên, là một bệnh thầm lặng nhưng để lại những hậu quả rất nặng nề, tuy vậy, bệnh viêm gan C còn ít được quan tâm. Hàng năm trên thế giới có khoảng 3% dân số mắc bệnh viêm gan C và có khoảng 170 triệu người lành mang virut viêm gan C.
Viêm gan là một bệnh thường gặp. Có nhiều loại viêm gan như A, B, C, D, E…Trong đó viêm gan C là một bệnh gan nguy hiểm và có thể dẫn tới xơ gan cũng như ung thư gan…đặc biệt nếu phối hợp thêm viêm gan siêu vi B. So với viêm gan B thì viêm gan C ít gặp hơn ở Việt Nam.
Bệnh viêm gan C là gì ?
- Bệnh Viêm gan C (HCV – Hepatitis C virus) là một dạng bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan siêu vi C gây ra, truyền nhiễm theo đường máu và tình dục. Bệnh ảnh hưởng trực tiếp tới gan và gây thiệt hại nặng nề cho các tế bào gan. Đây là một căn bệnh rất dễ chuyển sang giai đoạn mãn tính gây ra viêm gan tối cấp ở người bệnh.
Virus viêm gan C có 6 kiểu chính, gọi là kiểu gen:
- Kiểu gen không ảnh hưởng đến độ nặng của bệnh nhưng sẽ ảnh hưởng đến việc bạn sẽ được điều trị như thế nào. Kiểu gen của virus được xác định bằng xét nghiệm máu trước khi bắt đầu điều trị.
Việc xác định kiểu gen là vấn đề quan trọng vì có một số kiểu gen dễ điều trị hơn một số kiểu gen khác. Điều này có nghĩa là việc điều trị sẽ khác nhau tùy theo kiểu gen. Các loại kiểu gen được mô tả như sau:
- Kiểu gen 1 được tìm thấy chủ yếu ở châu Âu và Bắc Mỹ (khoảng 70% người bị viêm gan C ở những vùng này bị nhiễm kiểu gen 1). Loại này khó điều trị hơn và cần 48 tuần để diệt sạch virus.
- Kiểu gen 2 và 3 dễ điều trị hơn, và nhiều bệnh nhân mắc thể viêm gan này có thể làm sạch virus chỉ sau 24 tuần điều trị (khoảng 30% người bị viêm gan C ở châu Âu và Bắc Mỹ bị nhiễm kiểu gen 2 và 3). Kiểu gen 2 và 3 cũng thường gặp ở Úc và vùng Viễn Đông.
- Kiểu gen 4 thường gặp ở Trung Đông và châu Phi và được điều trị trong 48 tuần, như kiểu gen 1 (khoảng 90% người bị viêm gan C ở Trung Đông và châu Phi bị nhiễm kiểu gen 4).
- Kiểu gen 5 & 6 hiếm hơn, và được điều trị trong 48 tuần, như kiểu gen 1 & 4. ( ở Việt Nam kiểu gen 6 chiếm tỷ lệ cao khoảng 20%, chỉ sau kiểu gen 1) 3.Chức năng của gan, và virus viêm gan C ảnh hưởng đến gan như thế nào? Gan là một trong những cơ quan lớn nhất và quan trọng nhất trong cơ thể. Gan nằm dưới khung sườn bên phải, phía trên dạ dày.
Chức năng của gan:
- Dự trữ vitamin, khoáng chất , sắt và đường cho cơ thể và chuyển hóa thức ăn.
- Sản xuất những protein cơ bản và những chất đông máu.
- Kiểm soát nồng độ hormone và các chất hóa học trong máu.
Đối tượng dễ mắc bệnh viêm gan C
Do bệnh viêm gan C cũng là một bệnh truyền nhiễm từ những người nhiễm bệnh sang cho người bệnh chưa mắc bệnh, hơn nữa, việc phòng bệnh viêm gan C cũng rất khó khăn do viêm gan C hiện nay vẫn chưa có vaccine để phòng ngừa bệnh nên việc lây nhiễm bệnh rất dễ dàng ở những đối tượng người bệnh như:
- Đối tượng tiêm chích may túy.
- Nhân viên y tế hay những người làm các công việc phải tiếp xúc với kim tiêm, dịch nhầy có máu nhiễm virus viêm gan C.
- Từng trải qua các thủ thuật y tế.
- Khám chữa răng với dụng cụ không tiệt trùng.
- Châm cứu, xăm trổ, các thủ thuật thẩm mỹ.
- Có mẹ nhiễm virus viêm gan C.
- Tình dục không an toàn.
- Người bị nhiễm HIV.
Triệu chứng bệnh viêm gan C
Người ta vẫn thường ví viêm gan C là bệnh “có diễn biến âm thầm”, người bệnh khi mắc bệnh viêm gan C thường chỉ khoảng 25% người bệnh khi mắc bệnh viêm gan C cảm nhận được các triệu chứng bên ngoài của viêm gan C. Còn lại có đến 75% bệnh nhân không cảm nhận được triệu chứng viêm gan C, người bệnh khi nhiễm bệnh viêm gan C có thể cảm nhận được các triệu chứng bệnh như sau:
- Mệt mỏi, đau cơ, ăn không ngon.
- Sốt nhẹ.
- Ít khi vàng mắt, vàng da.
- Chán ăn.
- Ngại hoạt động, di chuyển.
- Sạm da.
Làm thế nào để tránh lây bệnh viêm gan C cho người khác ?
Bạn không bị lây ( hay truyền bệnh ) khi hắt hơi, ho, hôn, ăn chung chén bát, sử dụng chung nhà vệ sinh hay qua những hành vi giao tiếp thông thường. {WHO Fact Sheet 164, 2000}
Tuy nhiên, bạn cần thực hiện một số biện pháp để đề phòng lây bệnh cho người khác:
- Tránh dùng chung kim tiêm hay những vật dụng tương tự (như xăm mình, tiêm chích thuốc, kim châm cứu…).
- Tránh những hành vi tình dục có nguy cơ cao gây chảy máu và tránh giao hợp khi hành kinh (sử dụng bao cao su làm giảm nguy cơ).
- Làm sạch vết máu (dùng găng cao su và chất khử trùng).
- Tránh sử dụng chung những vật dụng vệ sinh cá nhân (bàn chải đánh răng, dao cạo, cắt móng tay) vì chúng có thể dây máu.
- Phụ nữ nên cẩn thận khi hành kinh và nên vứt bỏ băng vệ sinh vào nơi an toàn.
Phòng bệnh viêm gan C thế nào ?
- Để phòng nhiễm virut viêm gan C do tiếp xúc với máu, phải tuyệt đối vô khuẩn các dụng cụ y tế có liên quan đến người bệnh trong công việc hằng ngày. Việc kiểm tra thật nghiêm ngặt trước khi nhận máu của người hiến máu là hết sức cần thiết.
- Trong công tác chuyên môn hàng ngày, người thầy thuốc phải nắm rõ đối tượng mình phục vụ có bị nhiễm virut viêm gan C hay không để đề phòng khi làm các thủ thuật (tiêm, truyền, phẫu thuật, châm hoặc các thủ thuật khác có tiếp xúc với máu). Khi phải dùng bơm kim tiêm để tiêm hoặc truyền, tuyệt đối không dùng chung bơm kim tiêm và phải dùng bơm kim tiêm đã tuyệt đối vô khuẩn. Đối với nam giới, không dùng chung dao cạo râu. Đối với thợ cắt tóc, nếu cạo râu cho khách, cần phải dùng lưỡi dao cạo mới.
- Trong quan hệ tình dục, khi đã biết hoặc nghi ngờ đối tượng tiếp xúc có mang virut viêm gan C thì nhất thiết phải dùng bao cao su đảm bảo chất lượng ngay từ đầu (động tác này còn giúp cho việc phòng các bệnh lây qua đường tình dục khác). Khi chúng ta đã biết đường truyền bệnh của virut viêm gan C thì trong cuộc sống hằng ngày không sợ sống chung, không sợ bắt tay, ôm hôn hoặc không sợ ngồi ăn cùng mâm, ngủ cùng giường.
- Đối với người bị viêm gan C mạn tính hoặc người lành mang virut viêm gan C, cần được khám bệnh định kỳ theo lời dặn của bác sĩ. Đối với người bị viêm gan C mạn tính, nên kiểm tra anpha FP trong máu (anpha feto protein) nhằm phát hiện ung thư gan sớm. Đây là một loại protein xuất hiện trong máu người bệnh ung thư gan khi vượt quá chỉ số cho phép.
Lối sống cho người bệnh viêm gan C
- Bệnh nhân viêm gan C nên giữ lối sống lành mạnh để có tinh thần lạc quan giúp đẩy lùi bệnh và virus ra khỏi cơ thể một cách nhanh chóng.
- Kiểm soát, khống chế sự căng thẳng, stress, nỗi sợ hãi và bi quan.
- Ăn uống hợp lý, cân bằng dinh dưỡng.
- Luyện tập thể dục thể thao một cách điều độ, hài hòa, không quá sức.
- Không uống rượu, bia và sử dụng các chất kích thích.
- Ngoài ra cần phải quản lý thời gian thật tốt để thực hiện được đầy đủ các hoạt động, kế hoạch; thiền, yoga cũng là công cụ hữu ích để đối phó với bệnh viêm gan C, giúp giảm bớt căng thẳng và duy trì cái nhìn lành mạnh đối với cuộc sống.
Trên đây là những thông tin do Vườn Thuốc Quý tổng hợp, chắt lọc từ nhiều nguồn khác nhau. Với mong muốn mang đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích về “bệnh viêm gan C”. |
Để lại một bình luận