Bách Nhật

Bách Nhật còn gọi là Cúc Bách Nhật có vị ngọt, hơi chát,  tính bình. Có tác dụng  thanh can tán kết (làm mát tạng can và làm mất hiện tượng kết tụ), minh mục (làm sáng mắt), chỉ khái định suyễn (làm ngừng ho hen); thường được dùng để chữa các chứng bệnh như đầu phong (đau đầu do phong hỏa, khi đau khi không, có sự xúc động thì đau), mục thống (đau mắt), khí suyễn khái thấu (ho hen), lỵ tật (bệnh kiết lỵ), bách nhật khái (ho gà), tiểu nhi kinh phong (trẻ em co giật), loa lịch (lao hạch), sang dương (lở loét)…

bách nhật

Cúc Bách Nhật – Cây Thuốc Quý

Thành phần hoá học:

  • Cụm hoa Cúc bách nhật chứa 8 sắc tố màu tím cấu trúc betacyamin là các gomphrenin I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII. Ngoài ra Cúc bách nhật còn chứa amaranthin, isoamaranthin, celosianin, gomphrenol và hai saponin trong đó một chất đã được xác định là gomphrenosid.

Tên khác:

  • Cúc Bách Nhật, Nở Ngày, Bông Nở Ngày, Thiên Kim Hồng, Bách Nhật Hồng, Thiên Nhật Hồng.

Tên khoa học:

  • Gomphrena Globosa L. Họ Rau dền (Amaranthaceae).

Mô tả:

  • Cây thảo mộc hàng năm cao 30-80cm, có lông. Lá mọc đối, mặt dưới phủ lông mềm màu trắng nhạt. Hoa họp thành đầu, màu đỏ tía, có hai lá ở gốc; trục cụm hoa có lông nhung. Lá bắc hình thuôn nhọn, khô xác; lá bắc con ôm lấy hoa. Đài 5 dính thành ống. Nhị 5. Bầu hình trứng với hai đầu nhuỵ hình chỉ. Quả là một túi có vỏ mỏng như màng. Hạt hình trứng màu nâu đỏ, bóng loáng. Mùa hoa tháng 7-10.

Phân bố và thu hái:

  • Cây gốc ở châu Mỹ nhiệt đới, được trồng chủ yếu làm cảnh. Có thể thu hái hoa vào mùa hè thu khi hoa nở, dùng tươi hay phơi khô. Cây có thể thu hái quanh năm.

Bộ phận dùng:

  • Hoa (Flos Gomphrenae) thường được gọi là Thiên Nhật Hồng, ngoài ra cành và lá cũng được dùng.

Công dụng của Cúc Bách Nhật:

  • Tính vị, tác dụng: Vị ngọt, hơi chát, tính bình; có tác dụng khử đàm, tiêu viêm, bình suyễn, chống ho.
  • Thường dùng hỗ trợ điều trị: Hen phế quản, viêm khí quản cấp và mạn; Ho gà, lao phổi và ho ra máu; Ðau mắt, đau đầu; Sốt trẻ em, khóc thét về đêm; Dùng ngoài trị chấn thương bầm dập, bệnh ngoài da, nghiền cây tươi giã đắp hoặc nấu nước tắm rửa.
  • Theo đông y, hoa cúc bách nhật vị ngọt, tính bình, có công dụng thanh can tán kết (làm mát tạng can và làm mất hiện tượng kết tụ), minh mục (làm sáng mắt), chỉ khái định suyễn (làm ngừng ho hen); thường được dùng để chữa các chứng bệnh như đầu phong (đau đầu do phong hỏa, khi đau khi không, có sự xúc động thì đau), mục thống (đau mắt), khí suyễn khái thấu (ho hen), lỵ tật (bệnh kiết lỵ), bách nhật khái (ho gà), tiểu nhi kinh phong (trẻ em co giật), loa lịch (lao hạch), sang dương (lở loét)…
  • Một công trình nghiên cứu của các nhà y học cổ truyền Trung Quốc đã dùng dịch 100% và 200% tiêm bắp thịt chế từ cúc bách nhật để điều trị viêm phế quản mạn tính cho thấy: trên 120 bệnh nhân được tiêm dịch 200% mỗi ngày 1 lần, mỗi lần 2ml, 10 ngày là một liệu trình, sau 5 liệu trình đạt hiệu quả 93,3%; trên 125 bệnh nhân được tiêm dịch 100%, sau 4 liệu trình đạt hiệu quả 73,6%.
  • Có tác giả còn dùng dịch tiêm cúc bách nhật 30% để thủy châm vào các huyệt vị châm cứu như phế du, định suyễn, thiên đột, phong long, đản trung, mỗi huyệt tiêm 0,3ml để điều trị 40 ca hen phế quản và viêm phế quản thể hen, đạt hiệu quả 70%. Cũng có tác giả dùng dưới dạng viên nén cúc bách nhật (mỗi viên tương đương với 3,2g dược liệu sống), mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 2 viên, 10 ngày là một liệu trình, dùng liên tục 2 liệu trình, điều trị 500 bệnh nhân viêm phế quản mạn tính, đạt hiệu quả 77,1% và điều trị 174 bệnh nhân hen phế quản, đạt hiệu quả 81,8%.

Cách Dùng Cúc Bách Nhật:

  • Dùng 6-12g sắc nước uống hàng ngày, khi uống có thêm ít rượu trắng cho chóng dẫn.

Tham khảo cách dùng cúc Bách Nhật:

  • Đau đầu do phong hỏa: Hoa cúc bách nhật 9g, mã tiên thảo 12g, sắc uống.
  • Hỗ trợ điều trị cao huyết áp gồm: 15g hoa cúc bách nhật, 30g hạ khô thảo, 15g cúc hoa, 10g mạch môn, 10g thạch hộc và 10g lá dâu. Sau khi rửa sạch, phơi khô, cho tất cả các vị thuốc trên vào siêu gốm bằng đất nung rồi sắc lấy nước uống. Mỗi ngày uống đủ một thang với đầy đủ các vị thuốc trên, dùng liên tục trong 7-10 ngày sẽ thấy có hiệu quả. Song song với đó, bệnh nhân cao huyết áp cũng cần luyện tập, áp dụng chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, khoa học để tăng cường sức khỏe.
  • Hội chứng tiền đình: Hoa cúc bách nhật 15g, cúc hoa 15g, mạch môn 10g, thạch hộc 10g, tang diệp 10g, sắc uống ngày 1 thang.
  • Ho do ngoại cảm phong nhiệt: Hoa cúc bách nhật 20g, tỳ bà diệp 30g, bạc hà 10g, sắc uống ngày 1 thang.
  • Hen và viêm phế quản: Cụm hoa cúc bách nhật tươi hoặc 15-20g hoa khô sắc uống ngày 1 thang.
  • Ho gà: Hoa cúc bách nhật 19g, nga bất thực thảo 15g, sắc kỹ lấy nước hòa thêm một chút đường phèn uống ngày 1 thang. Hoa cúc bách nhật 10g, bách bộ sao 15g, bối mẫu 6g, bạch cương tàm 10g, câu đằng 10g, sắc uống ngày 1 thang.
  • Giảm thị lực: Hoa cúc bách nhật 10g, hạn liên thảo 10g, chử thực tử 10g, cam thảo 15g, sắc uống ngày 1 thang.
  • Kiết lỵ: Hoa cúc bách nhật 10 cụm sắc kỹ lấy nước, hòa thêm một chút rượu vàng uống trong ngày.
  • Viêm đại tràng mạn tính thể lỏng: Hoa cúc bách nhật 15g, câu cốt diệp 30g, hoàng kinh tử 10g, sắc uống ngày 1 thang.
  • Đau mắt đỏ: Hoa cúc bách nhật 10g, cúc hoa 15g, tang diệp 15g, sắc uống thay trà trong ngày.
  • Tiểu tiện bất lợi: Hoa cúc bách nhật 9g sắc uống hằng ngày.
  • Viêm loét da: Hoa cúc bách nhật 15-30g, sắc uống hoặc nấu nước rửa hằng ngày.
Trên đây là những thông tin do Vườn Thuốc Quý tổng hợp, chắt lọc từ nhiều nguồn khác nhau. Với mong muốn mang đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích về “cúc bách nhật”.

Nguồn Bài Viết: Tổng Hợp Internet

Lưu ý: Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, để việc điều trị bệnh của bạn có hiệu quả cao nhất bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi áp dụng!

Có Thể Bạn Quan Tâm

Để lại một bình luận

Địa Chỉ Email Của Bạn Sẽ Được Chúng Tôi Bảo Mật. Ô Đánh Dấu Là Bắt Buộc

Chat Zalo
0823535666